Căn cứ Khoản 2 Điều 152 Luật Đất đai 2013 thì: *Đối với đất để thăm dò, khai thác khoáng sản Đối tượng sử dụng đất Tổ chức, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được phép thực hiện dự án thăm dò, khai thác khoáng sản được xác định là đối tượng được phép sử dụng loại đất này. Hình thức sử dụng đất
Mỏ quặng đất hiếm Đông Pao được đánh giá lớn nhất Việt Nam thuộc địa bàn xã Bản Hon, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu có diện tích gần 133ha, với tổng trữ lượng địa chất quy khô trên 11,3 triệu tấn vừa được tỉnh Lai Châu bàn giao mốc giới mỏ cho Công ty Cổ phần đất hiếm Lai Châu (VIMICO) thuộc Tập đoàn công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam.
Quặng đất hiếm chứa 17 nguyên tố có hàm lượng rất nhỏ trong vỏ trái đất, như Yttrium và lanthanum. Chúng nằm ở giữa bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học. Nguyên tố đầu tiên trong đất hiếm được phát hiện vào năm 1787. Đa số chúng được dùng trong lĩnh vực công nghiệp và quốc phòng.
Mỏ đất hiếm Đông Pao đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép khai thác cuối năm 2014. Hiện nay, VIMICO đang hoàn thiện các thủ tục đền bù cho người dân địa phương để giải phóng mặt bằng. Dự án sẽ chính thức khai thác vào cuối năm 2016, với công suất khai thác 10.000 tấn ô xít đất hiếm/năm.
Đến tháng 12/2014, Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép cho Công ty Cổ phần Đất hiếm Lai Châu (Tập đoàn Than, Khoáng sản Việt Nam) cùng đối tác Nhật Bản khai thác mỏ đất hiếm kiểu quặng gốc ở Đông Pao, xã Bản Hon, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu. Lý do mỏ này có trữ lượng lớn nhất cả nước, có thể khai thác ngay theo quy mô công nghiệp.
Việc khai thác đất hiếm trên Thế giới bắt đầu từ thập niên 50 của thế kỷ trước, bắt đầu từ sa khoáng monazit (Ce, La, Th) PO4 trên các bãi biển. Vì monazit chứa nhiều thorium (Th) có tính phóng xạ, ảnh hưởng đến môi trường nên bị hạn chế khai thác. Đất hiếm có ở trong lớp vỏ trái đất với trữ lượng lớn. (Ảnh: mundo.sputniknews)
Ở Việt Nam, nguồn tài nguyên đất hiếm được đánh giá có trữ lượng trên 20 triệu tấn, phân bố chủ yếu ở miền Tây Bắc. Tiềm năng tài nguyên đã rõ, tuy nhiên với công nghệ còn lạc hậu, nước ta chưa khai thác hết giá trị của đất hiếm. Là đất nước có trữ lượng về đất hiếm nhưng công nghệ khai thác của Việt Nam còn lạc hậu.
Trong những năm đầu của thập niên 80, Mỹ mới chính là quốc gia sản xuất đất hiếm lớn nhất thế giới, nhờ sở hữu mỏ khai thác Mountain Pass, nằm trên bờ biển bang California. Tuy nhiên, sự cạnh tranh từ Trung Quốc, bên cạnh đó là làn sóng chỉ trích liên quan tới vấn đề bảo vệ môi trường đã buộc Mỹ phải cho đóng cửa mỏ khai thác này vào năm 2002.
Hoạt động khai thác đất hiếm, hơn thế, có thể tàn phá môi trường. Các mỏ khai thác đất hiếm đặt hệ sinh thái vào thế nguy hiểm khi thải ra các sản phẩm phụ gốc kim loại, gây ô nhiễm nguồn nước. Cho đến nay, Trung Quốc là nước sản xuất đất hiếm lớn nhất Thế giới, chiếm 70% sản lượng toàn cầu. Nước này có trữ lượng đất hiếm chiếm 37% Thế giới.
Trong quá trình nghiên cứu công nghệ tuyển luyện luyện quặng đất hiếm và chiết tách các nguyên tố Urani và Thori dạng thô, nhóm kết hợp với các chuyên gia phía Đức để tìm ra phương pháp phù hợp với Việt Nam dựa trên công nghệ chuyển giao của Đức. Theo đó công nghệ được nhóm nghiên cứu dựa trên nguyên lý tuyển nổi và tuyển từ.
Tình hình khai thác đất hiếm hiện nay trên thế giới 18 3. Dự báo cung, cầu và giá đất hiếm trên thế giới 21 II. Tiềm năng và thực trạng khai thác đất hiếm ở Việt Nam 25 1. Trữ lượng và tiềm năng đất hiếm tại Việt Nam 25 2. Tình hình nghiên cứu công nghệ xử lý chế biến đất hiếm ở Việt Nam 27 3. Tình hình khai thác và sử dụng đất hiếm tại Việt Nam
Việc trích xuất nguyên tố đất hiếm từ quặng thô là rất khó khăn và tốn kém, do hiếm khi chúng tập trung một chỗ với hàm lượng đủ lớn để việc khai thác đạt được hiệu quả kinh tế. Đồng thời, việc khai thác và xử lý đất hiếm lại tàn phá môi trường rất nghiêm trọng, nên các quốc gia phương Tây rất hạn chế cấp phép khai thác trong nước.
Khoáng sàng đất hiếm Nechalacho còn có chứa các hợp chất khoáng hóa như tantali (Ta), niobi (Nb), gali (Ga) và ziriconi (Zr). Một nghiên cứu tiền khả thi đầu năm 2010 cho thấy, với sản lượng 10.000 tấn oxit đất hiếm/năm cùng các loại khoáng hóa kể trên, mỏ hầm lò Nechalacho có khả năng khai thác trong 18 năm.
Thận trọng khi khai thác nguồn tài nguyên đất hiếm. Ảnh: MH Nguy cơ ô nhiễm cao Việc triển khai các dự án khai thác đất hiếm sẽ mang lại lợi ích kinh tế. Theo tính toán của giới khoa học, giá thị trường hiện là 800 USD/tấn đất hiếm, nếu tách riêng các nguyên tố có trong đất hiếm để bán, giá sẽ tăng lên nhiều lần, khoảng 1 triệu USD/tấn nguyên tố.
Đến nay, Nhật Bản vẫn chưa có động thái khai thác nguồn tài nguyên quý hiếm này vì rất nhiều lý do khác nhau. Tất cả các mỏ đất hiếm ở Nhật Bản đều được nhập khẩu. Là nước tiêu thụ đất hiếm lớn thứ ba trên thế giới, 82% tổng lượng đất hiếm nhập khẩu của quốc gia này có nguồn gốc từ Trung ...
Theo báo cáo của thị trường kim loại Thượng Hải, các nguyên tố đất hiếm như neodymium oxide - nguyên liệu đầu vào quan trọng cho động cơ và tuabin gió - đã tăng 21,1% kể từ đầu năm. Trong khi holmium, cũng được sử dụng trong nam châm và hợp kim từ tính cho thiết bị cảm biến và thiết bị truyền động đã tăng gần 50 % trong năm 2021.
Theo kết quả nghiên cứu, đất hiếm ở Việt Nam tập trung chủ yếu tại Bắc Nậm Xe, Nam Nậm Xe, Đông Pao (Lai Châu), Mường Hum (Lào Cai), mỏ đất hiếm Yên Phú (Yên Bái)… Việt Nam cũng là quốc gia có trữ lượng đất hiếm dồi dào và cần được đi vào khai thác một cách khoa học Đây chính là cơ hội và tăng năng xuất khẩu loại khoáng sản này.